หลังจากมนุษย์เราได้มองขึ้นไปบนท้องฟ้า ส่องหาดวงดาวผ่านกล้องต่าง ๆ มาเนิ่นนาน ในที่สุดก็ได้ขึ้นไปสำรวจอวกาศด้วยตนเองได้สำเร็จ 

แต่เมื่อยุคของการสำรวจอวกาศเริ่มต้นขึ้น มนุษย์เราก็ยังคงทำสิ่งเดิมเสมอ นั่นคือการทิ้งร่องรอยบางอย่างเอาไว้ หนึ่งในนั้นคือ “ขยะอวกาศ”

ขยะอวกาศคืออะไร?

ขยะอวกาศ (Space junk หรือ space debris) คือวัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อใช้สำรวจอวกาศและเมื่อหมดอายุการใช้งานระหว่างภารกิจ เสียหรือถูกปลดระวางก็จะถูกทิ้งให้ล่องลอยไปเรื่อยๆ ในอวกาศ

ตัวอย่างขยะอวกาศ เช่น ดาวเทียม ยานอวกาศ เครื่องยนต์บางส่วนที่ถูกสลัดทิ้งก่อนไปทำภารกิจ หรือแม้กระทั่ง กล้องถ่ายรูป ถุงมือ และอุปกรณ์ซ่อมยานอวกาศต่าง ๆ ที่นักบินเผลอทำหลุดมือไป แต่ส่วนใหญ่มักเป็นเศษซากของดาวเทียมหรือไม่ก็ยานอวกาศที่ถูกปลดระวางเกิดการชนกัน จนทำให้เศษซากชิ้นส่วนประกอบรอบๆหลุดออกมา เพราะชิ้นส่วนอวกาศที่ถูกทิ้งไว้จะเคลื่อนไหวไปตามแรงเหวี่ยงอวกาศด้วยความเร็ว 8-10 กิโลเมตรต่อวินาที

ขยะอวกาศกระทบต่อคนและโลกยังไง?

จากข้อมูลของ European Space Agency (ESA) รายงานว่า โลกของเรามีขยะอวกาศลอยอยู่รอบ ๆ เกือบ 130 ล้านชิ้นแล้ว ซึ่งมีขนาดตั้งแต่ 1 มม. ถึง 10 ซม. หากรวมกันก็มีน้ำหนักมากกว่า 8,000 ตันแล้ว ขยะส่วนใหญ่ไม่เกิดผลกระทบต่อมนุษย์โดยตรง เช่น การตกใส่ลงบนหัวหรือบ้านของเรา

การที่ขยะลอยไปรอบโลก ๆ แรงดึงดูดของโลกจะเริ่มดึงเศษซากเหล่านี้กลับมาสู่โลกอยู่แล้ว และเมื่อกลับคืนสู่ชั้นบรรยากาศโลก มันก็จะเกิดการเผาไหม้จนหมดไป

การเผาไหม้ของขยะอวกาศนี่แหละคือตัวการ มันได้ปล่อยสารเคมีสู่ชั้นบรรยากาศของโลกด้วย สารเคมีเหล่านี้ทำให้โอโซนของโลกอ่อนแอ หรือบางครั้งถังเชื้อเพลิงที่ระเบิดออกมาทั้งจากภารกิจที่สำเร็จแล้วหรือไม่สำเร็จอาจก่อให้เกิดสารก่อมะเร็ง กระทบสัตว์และคนในพื้นที่ได้ และเพิ่มก๊าซเรือนกระจกให้กับโลกได้ง่ายมากขึ้นด้วย

วิธีกำจัดขยะอวกาศ

เนื่องจาก ขยะอวกาศสามารถทำการเผาไหม้ตนเองได้ เลยไม่มีระบบการกำจัดอย่างเป็นระบบ และในปัจจุบันไม่ใช่แค่รัฐตัวแทนของชาติเท่านั้นที่มีการสำรวจอวกาศหรือทำธุรกิจอวกาศ แต่ยังมีของเอกชนด้วย ที่เริ่มท่องอวกาศเองได้ และเริ่มมองวิธีทำให้ชิ้นส่วนอวกาศของตนเองเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ด้วยเหตุนี้ องค์การสหประชาชาติ จึงระบุกฎใหม่ว่า ทุกบริษัทและทุกชาติที่มีกิจการอวกาศจะต้องหาวิธีกำจัดอุปกรณ์อวกาศของตนเองออกจากวงโคจรโลก ภายใน 25 ปีหลังจากปลดระวาง

กิจการอวกาศหลายแห่งก็เสนอแนวทางการกำจัดที่แตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็น การเปลี่ยนเส้นทางของวัตถุให้เข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลกเร็วขึ้น การใช้แม่เหล็กมาดูดพวกมันรวมกันและนำกลับลงมากำจัดบนโลก หรือการใช้อุปกรณ์คล้ายอวนขนาดใหญ่ หว่านกวาดขยะอวกาศรวมๆกันไว้และทยอยกลับลงมายังโลก หรือใช้เลเซอร์กำจัดทิ้งทันทีไปเลย

แต่อย่างไรก็ตาม การกำจัดเหล่านั้นยังไม่ได้เกิดขึ้นจริง และมนุษย์ยังคงปล่อยให้รอบโลกของเรามีขยะอวกาศเต็มไปหมด ซึ่งในอนาคตถูกคาดการณ์ว่า หากไม่เร่งแก้ปัญหานี้ นักอวกาศรุ่นใหม่อาจเผชิญปัญหาการจัดการขยะมากกว่าออกสำรวจจักรวาลก็เป็นไปได้