หมูแพง คือปัญหาของมนุษยชาติ เพราะหมูคือสัตว์ที่มนุษย์กินเยอะที่สุด

หมูแพง’ คือปัญหาของมนุษยชาติ เพราะหมูคือสัตว์ที่มนุษย์กิน ‘เยอะที่สุด’

มีการกล่าวกันว่าจริงๆ สัตว์ที่กินได้มีหลากหลายนับไม่ถ้วน แต่สัตว์ที่มนุษย์กินกันจริงจังมีแค่ 5 ชนิด ซึ่งก็คงจะเดาไม่ยากว่าก็คือ หมู ไก่ วัว แกะ และแพะ ซึ่งก็คือพวกสัตว์ที่ถูกเลี้ยงในการเกษตรของมนุษย์มาแต่โบราณ

บางคนอาจคิดว่าเนื้อสัตว์ที่มนุษย์กินกันมากที่สุดคือไก่ เพราะเป็นเนื้อสัตว์ที่คนแทบทุกศาสนากินได้ แต่จริงๆ เนื้อสัตว์ที่มนุษย์กินกันมากที่สุดคือหมู

ทำไมต้องเป็นหมู? โดยพื้นฐานแล้ว มนุษย์มีความสัมพันธ์ในทางอาหารกับหมูมายาวนาน เพราะหมูคือสัตว์ที่สามารถกิน ‘ขยะ’ ของมนุษย์สารพัดได้ตั้งแต่พวกเศษอาหารยันสิ่งปฏิกูล หรือพูดง่ายๆ หมูคือเครื่องแปลง ‘ขยะ’ มาเป็น ‘โปรตีน’

หลักฐานทางวัฒนธรรมที่ชัดมากๆ ว่าหมูมีความสำคัญแค่ไหนก็ต้องดู ‘วัฒนธรรมไส้กรอก’ ของยุโรปทั้งยุโรปที่วางอยู่บนเนื้อหมูทั้งนั้น และก็ไม่แปลกว่าภูมิภาคนี้มีภูมิภาคที่อัตราบริโภคหมูต่อประชากรเยอะที่สุด (ที่สูงสุดน่าจะเป็นเดนมาร์ก เพราะเป็นประเทศร่ำรวยมากที่มี ‘หมูกรอบ’ เป็นอาหารประจำชาติ)

แต่จริงๆ แล้ว ชาติที่ทำการผลิตเนื้อหมูมากที่สุดในโลกคือจีน และกำลังการผลิตของจีนก็ไม่ใช่เล่นๆ เพราะเนื้อหมูค่อนโลกที่ผลิตมาทุกวันนี้ ก็ผลิตในจีน

ในแง่นี้ คนไทยก็คงต้องเจอกับสภาวะ ‘หมูแพง’ ต่อไป

สุดท้าย จริงๆ แล้วกลับไปประเด็นแรก มนุษยชาติกินเนื้อสัตว์เพียงไม่กี่ชนิดเท่านั้น ซึ่งมันน้อยมากหรือพูดอีกแบบคือ ‘รวมศูนย์’ สุดๆ ซึ่งพวกนักนิเวศวิทยาก็จะตั้งคำถามว่า ถ้าวันดีคืนดีมันมีโรคระบาดทำเอาหมูตายเกือบหมดโลก มนุษยชาติจะอยู่ยังไง? ซึ่งจริงๆ คำถามนี้ถ้าถามมาลอยๆ ก็คงไม่มีใครสนใจ แต่ถามมาในบริบทที่เมืองไทยเนื้อหมูแพงจนทำให้อุตสาหกรรมอาหารปั่นป่วนตั้งแต่ร้านชาบูพรีเมี่ยมยันร้านก๋วยเตี๋ยวข้างทาง เราก็จะเริ่มเห็นภาพเลยว่าการที่เรา ‘กินเนื้อสัตว์เพียงไม่กี่ชนิด’ มันจะเป็นปัญหาทันทีเมื่อมีโรคระบาดลดประชากรสัตว์นั้นๆ ไปอย่างมหาศาล

แต่ก็นั่นแหละ ทางแก้ในทางปฏิบัติก็คงจะไม่ง่ายเท่าไร ในอุดมคติ เราต้องกินเนื้อสัตว์ให้หลากหลาย แต่ประเด็นคือ ระบบอุตสาหกรรมสมัยใหม่ที่ออกแบบมานั้นผลิตเนื้อสัตว์ไม่กี่ชนิด มันก็คงจะตอบสนองความต้องการ ‘ความหลากหลาย’ ที่ว่าไม่ได้ ซึ่งก็ทำให้เราก็อาจต้องเจอปัญหาวนๆ ต่อไป โดยหวังว่าวันดีคืนดีมันจะไม่มีโรคระบาดร้ายแรงอะไรที่จะทำให้พวกสัตว์ที่เป็นอาหารหลักของมนุษย์ตายเกลี้ยง และถึงจุดนั่นแหละที่เราอาจต้องคิดกันใหม่ว่าจะกินเนื้ออะไรกันดีต่อไป

คนจีนเองก็ผูกพันกับหมูมากๆ โดยเอาง่ายๆ ว่าคำว่า ‘เนื้อ’ ในภาษาจีน ถ้าไม่พูดว่าเนื้ออะไร คนจะเข้าใจไปตามธรรมเนียมว่าคือเนื้อหมู ซึ่งคือเนื้อสัตว์ที่คนนิยมกินกันมากที่สุด โดยในอดีตที่จีนยังยากจน การได้กินหมูจะได้กินแค่ตอนมีโอกาสงานเลี้ยงเท่านั้น แต่ทุกวันนี้จีนรวยแล้ว อาหารตามงานเลี้ยงสมัยก่อนก็เอามากินกันปกติ และการกินหมูก็เลยขยายตัวมหาศาลอย่างที่เห็น

ที่นี้กลับมาเมืองไทย ที่ทุกวันนี้เนื้อหมูแพงเป็นปัญหา บางคนก็จะบอกว่าเกิดจาก ‘โรคระบาด’ ในไทย (แน่นอนรัฐบาลปฏิเสธ แต่ประชาชนก็คาดกันว่าเป็น ‘ไข้หมูแอฟริกัน’ หรือ ASF น่ะแหละ) ตรงนี้คำถามง่ายๆ ก็คือ ทำไมไทยไม่นำเข้าเนื้อหมูจากที่อื่น? โดยเฉพาะจากจีน ที่เป็นแหล่งผลิตเนื้อหมูใหญ่ของโลก เพราะ ‘กลไกตลาด’ ปกติ ถ้าไทยเนื้อหมูแพง เพราะหมูขาดแคลน มันควรจะมีเนื้อหมูราคาถูกจากประเทศเพื่อนบ้านหลั่งไหลมาทดแทนและทำให้ราคาลง

ถ้าไปค้นจริงๆ จีนประสบปัญหาเนื้อหมูแพงเหมือนกัน และเริ่มมาตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนแล้ว โดยในเดือนเดียวราคาเนื้อหมูเพิ่มขึ้นมาประมาณ 35 เปอร์เซ็นต์ โดยทางด้านสาเหตุที่หมูจีนแพง สื่อจีน (ซึ่งแน่นอนควบคุมโดยรัฐ) ไม่พูดถึง ‘โรคระบาด’ ใดๆ แต่พูดถึงการเพิ่มขึ้นของราคาสินค้าเกษตรที่เป็น ‘อาหารหมู’ ทำให้ราคาหมูแพงขึ้นตามมา

จริงๆ นี่ก็มีเหตุผล เพราะความเป็นจริงคือสินค้าเกษตรของจีนราคาขึ้นจริง และก็ขึ้นพอๆ กับหมูนั่นแหละ ซึ่งอันนี้พวกสื่อนานาชาติก็รายงานตรงกัน (สาเหตุก็เกิดจากภาวะชะงักงันทางการผลิตในช่วงโควิด ผสมกับภัยน้ำท่วมใหญ่ช่วงหน้าฝนของปี 2021)


ดังนั้นในแง่นี้ก็เลยไม่แปลกที่จีนจะไม่สามารถส่งหมูมาช่วยกู้วิกฤตราคาหมูในไทยได้ เพราะหมูที่จีนก็แพง ส่วนพวกหมูยุโรปก็ไม่ต้องพูดอยู่แล้ว ด้วยค่าแรงและอะไรต่างๆ หมูที่ยุโรปไม่มีทางถูกกว่าจีน และรวมค่าขนส่งอะไรอีก กว่าจะมาถึงไทย ราคาก็น่าจะแพงกว่าหมูไทยที่ว่าแพงๆ ไปอีก (ยังไม่นับว่าหลายๆ คนที่กินเนื้อหมูที่ยุโรปก็จะรู้สึกว่ามัน ‘มีกลิ่นเหม็น’ กว่าหมูที่กินในไทยด้วย)

อ้างอิง: Katharine M. Rogers, Pork: A Global History, (London: Reaktion Books, 2012)
Wikipedia. List of most valuable crops and livestock products. https://bit.ly/3t5FPGe
FAO. FAOSTAT. https://bit.ly/3HElMCE
Smithsonian Magazine. Just a Few Species Make Up Most of Earth’s Food Supply. And That’s a Problem. https://bit.ly/3n4lKw6
NationMaster. Pork Consumption per Capita. https://bit.ly/3pYnRU2
Global Times. Pork price in China marks a continuous increase for 5 weeks, up 34.9%. https://bit.ly/3zycllm
CNBC. China’s vegetable prices surge 30.6% in November as food costs soar. https://cnb.cx/3HCkurG
.
#ราคาหมูแพง #ASF #BrandThink
#พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อวันพรุ่งนี้ที่ดีกว่า
#CreateaBetterTomorrow

ที่มา :
BrandThink.me