ไต อวัยวะกรองของเสียกับหน้าที่อืนๆที่คนไม่ค่อยรู้
|
ไต อวัยวะกรองของเสียกับหน้าที่อืนๆที่คนไม่ค่อยรู้
(เรียบเรียงโดย ปณิตา ฤทธาภรณ์)
ร่างกายมนุษย์มีการกำจัดของเสียผ่านช่องทางต่างๆ เช่น ระบบการหายใจไปกับการหายใจออก, ต่อมเหงื่อ และระบบขับถ่ายทั้งอุจจาระและปัสสาวะ โดยระบบขับถ่ายปัสสาวะ มี ไต (kidney) สองข้างเป็นอวัยวะหลักที่แยกของเสียออกจากเลือดจนได้เป็นน้ำปัสสาวะ จากนั้นส่งผ่านปัสสาวะผ่านท่อไตสองเส้นลงมาที่กระเพาะปัสสาวะเพื่อจัดเก็บปัสสาวะ และกำจัดออกทาง ‘ท่อปัสสาวะ’
 นอกจากนี้ ไต ยังทำหน้าที่อื่นๆด้วยดังนี้
• ควบคุม ความเข้มข้น(osmolarlity) ของเลือดจากการควบคุมปริมาณน้ำที่กำจัดออก
• ควบคุมสมดุลแร่ธาตุ (Electrolytes) และสมดุลกรดเบส
• สร้างฮอร์โมนอีริโทรโพอิติน (erythropoietin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยในการผลิตเซลเม็ดเลือดแดง
• รักษาสมดุล (homeostasis) ของแคลเซียมและกระดูกโดยสร้างฮอร์โมนแคลซิทริออล(calcitriol)
• กำจัดฮอร์โมนและยาออกจากเลือด
• กำจัดอนุมูลอิสระ
• ในภาวะที่ร่างกายขาดอาหารอย่างรุนแรง ไตจะช่วยรักษาสมดุลของระดับกลูโคสในกระแสเลือดโดยการสร้างกลูโคสจากกรดอะมิโน ซึ่งกระบวนการนี้เรียกว่า ‘gluconeogenesis’
 ของเสียที่ถูกไตกำจัดออกคือ ยูเรีย (urea) ซึ่งเกิดจากการเผาผลาญโปรตีน ถ้าไตทำงานได้ไม่สมบูรณ์จะเกิดภาวะที่เรียกว่า อะโซทีเมีย (azotemia) ส่งผลให้มีปริมาณยูเรียในกระแสเลือด (blood urea nitrogen BUN) สูงกว่าปกติ ส่งผลให้เกิดอาการท้องเสีย อาเจียน หอบเหนื่อย และหัวใจเต้นผิดจังหวะ (cardiac arrhythmia) อาการชัก หมดสติ และอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
ในเชิงกายวิภาค ระบบปัสสสาวะอยู่ในตำแหน่งใกล้กับระบบสืบพันธุ์ และทั้งสองระบบนี้มีพัฒนาการร่วมกันตั้งแต่ระยะพัฒนาการของตัวอ่อน ทำให้ไข่และสเปิร์มของสัตว์หลายชนิดจึงมีการหลั่ง/เคลื่อนไหวผ่านทางเดินปัสสาวะด้วย
 ระบบปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์จึงมักเรียกรวมกันว่า ‘urogenital system โดยในมนุษย์เพศชายท่อปัสสาวะยังคงเป็นเส้นทางในการลำเลียงทั้งปัสสาวะและอสุจิ ซึ่งศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะ (urologist) เป็นผู้ให้การรักษาทั้งโรคระบบทางเดินปัสสาวะและโรคของระบบสืบพันธุ์เพศชาย
ในขณะที่มนุษย์เพศหญิงทั้งสองระบบนี้อยู่แยกจากกัน ท่อปัสสสาวะมีรูเปิดแยกจากช่องคลอดอย่างชัดเจน
กล่าวได้ว่า ไต นั้นเป็นอวัยวะสำคัญ
ซึ่งต้องได้รับการใส่ใจการการกินอาหารและเครื่องดื่มอย่างเหมาะสม
 มิให้เข้าทำนอง "ตามใจปาก ลำบากไต" ในที่สุด
ที่มา : อาจวรงค์ จันทมาศ https://www.blockdit.com/articles/5f124eb5f8b87a0c9f8e22fc/#
|
