- ฉันไม่ชอบพฤติกรรมที่เธอทำอยู่ตอนนี้เลย
การพูดถึงการกระทำหรือพฤติกรรมของผู้ป่วย โรคซึมเศร้า นั้นเป็นเสมือนการตัดสินว่าเขาทำไม่ดีและไม่ถูกต้อง ซึ่งอาจเป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้อารมณ์ไม่ดีทวีคูณขึ้นไป รวมไปถึงอาจส่งผลกระทบให้ขาดแรงจูงใจเพิ่มขึ้น และอาจนำไปสู่การฆ่าตัวตาย
- รู้หรือเปล่าว่ายังมีคนอื่นที่แย่กว่า
การพูดแบบนี้ เป็นอีกทางที่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเป็นการด้อยค่าด้อยปัญหาของพวกเขา ซ้ำยังเป็นการทำให้รู้สึกว่าความเจ็บปวดที่เขากำลังเจอนั้นเป็นเรื่องไม่สำคัญ หรือไม่มีใครมองเห็น และเป็นสาเหตุหลักที่รั้งการเปลี่ยนมุมมองของเขาล่าช้าออกไป
- ฉันรู้ว่าตอนนี้เธอรู้สึกอย่างไร
คำพูดที่เหมือนจะเข้าใจแต่สุดท้ายก็ไม่เข้าใจนั้น เป็นคำพูดที่ไม่ช่วยให้เรื่องใดๆดีขึ้นมา เพราะถ้าหากไม่ได้มีอาการซึมเศร้าเช่นเดียวกัน จะไม่มีทางเข้าใจได้ว่า "ความรู้สึกซึมเศร้านั้นเป็นอย่างไร" อทนที่จะไปนั่งหาคำตอบ การเรียนรู้ที่จะรับฟังจึงเป็นสิ่งที่ดีกว่า
- พยายามหน่อย แค่นี้ทำไมทำไม่ได้
การพยายามของคนธรรมดาอาจทำให้มีแรงฮึดสู้ แต่เมื่อพูดกับผู้ป่วยซึมเศร้าแล้ว กลับทำให้เจ้าตัว "หดหู่มากขึ้น ซ้ำยังรู้สึกถึงความล้มเหลวในชีวิต" ซึ่งอาจทำให้เก็บไปคิดได้ว่า หรือที่ทำมาก่อนหน้านี้ยังพยายามไม่มากพอ?
- อย่าคิดมากเดี๋ยวมันก็ดีขึ้น
คำพูดดังกล่าวไม่ได้ช่วยในการปลอบประโลม แต่กลับทำให้รู้สึกแย่ยิ่งขึ้น เพราะการคิดมากไม่ใช่สาเหตุของโรคซึมเศร้าอย่างเดียว แต่เพราะความคิดที่กำลังเผชิญอยู่มักจะมีตอนต่อไปเรื่อยๆ ซึ่งในทางความรู้สึกของผู้ป่วยนั้น ก็รู้สึกเช่นกันว่าอยากเลิกนิสัยคิดมาก เพียงแต่มันทำไม่ได้
- หยุดร้องไห้ จะร้องไห้ไปทำไม
ผู้ป่วยซึมเศร้าไม่ได้อยากร้องไห้ตลอดเวลา แต่เพราะการร้องไห้เป็นอีกหนทางหนึ่งในการระบาบความเศร้า ที่รู้สึกว่าอาจจะช่วยให้ดีขึ้น เพราะการร้องไห้อาจจะง่ายกว่าการต้องแก้ปัญหาที่กำลังเจออยู่ก็เป็นได้ ดังนั้นการห้ามไม่ให้ร้องไห้ อาจเป็นการปิดปั้นความรู้สึกให้มากกว่าเดิมก็เป็นได้
ผู้ป่วยซึมเศร้าหลายคนอาจมีอาการรู้สึกผิดอยู่เรื่อยๆ และทำให้เกิดความอยากอาหารลดลง ซึ่งการถามแบบดังกล่าวอาจทำให้เจ้าตัวรู้สึกแย่กว่าเดิม และอาจทำให้อารมณ์หรือความสัมพันธ์ยิ่งแย่ตามลงไปด้วย ลองทำอาหารที่ผู้ป่วยชอบอาจจะลดความเบื่ออาหารได้
เป็นหนึ่งในคำพูดให้กำลังใจที่ไม่ควรพูดกับผู้ป่วย เนื่องจากอาจแสดงถึงการเพิกเฉย ในทางกลับกันการรับฟังอย่างตั้งใจพร้อมค่อยๆเสนอทางแก้ อาจเป็นประโยชน์มากกว่า หากแต่ว่าถ้าไม่ได้เตรียมแนวทางไว้ก็ไม่ควรเสนออะไรให้ เพราะคำพูดเป็นดาบสองคมเสมอ
คำที่ควรพูด
- อดทนไว้นะ อีกไม่นานเธอก็จะดีขึ้น
- ไม่มีใครตั้งใจให้เรื่องร้ายๆ มันเกิดหรอก ฉันรู้ดี
- ฉันก็ไม่รู้หรอกนะว่าเธอจะรู้สึกแย่สักแค่ไหน แต่ฉันยินดีจะทำความเข้าใจ
- พวกเราจะไม่ทิ้งเธอนะ เราจะอยู่ข้างๆ เธอ
- มากอดกันไหม / ออกไปเดินเล่นกันไหม
- เธอไม่ได้เป็นบ้า เธอก็แค่เศร้า
- ฉันรักเธอ แม้เธอจะเป็นยังไง
- เธอไม่ได้อยู่คนเดียวนะ
- ฉันเห็นแล้วว่าเธอกำลังพยายาม มีอะไรที่ให้ฉันช่วยได้บ้าง
หากคุณรู้จักผู้ที่มีอาการของโรคซึมเศร้า อาจเป็นเรื่องยากที่จะเข้าใจว่าควรพูดอะไรหรือทำอะไรเพื่อช่วยเหลือ ซึ่งจริงๆ แล้วอาจเป็นเพียงแค่การรับฟัง การกอดกัน หรือช่วยทำสิ่งต่างๆ อาจช่วยได้เช่นกัน
การพูดคุยอย่างอ่อนโยน เพื่อดูว่าสถานการณ์ที่อาจช่วยให้พวกเขารู้สึกดีขึ้นได้ หากยังคงมีอาการซึมเศร้าอยู่เป็นระยะเวลานาน ถือว่าเป็นอาการร้ายแรง หรือหากมีความคิดอยากฆ่าตัวตายร่วมด้วย ก็ถึงเวลาที่ต้องขอความช่วยเหลือจากมืออาชีพ
ทั้งนี้ทั้งนั้น การพยายามเข้าใจผู้ป่วยซึมเศร้าถือเป็นเรื่องที่ดี เพียงแค่ทำให้ผู้ป่วยได้รับรู้ถึงการพยายาม อาจทำให้เขามีแรงฮึดในการใช้ชีวิตต่อ แต่กลับกันเมื่อเรากลัวที่จะต้องรับมือกับผู้ป่วยซึมเศร้า และไม่กล้าพูดอะไรเพราะกลัวจะทำร้ายจิตใจ สิ่งนั้นอาจกลายเป็นการทำให้เขาต้องรู้สึกโดดเดี่ยวกว่าเดิมก็เป็นได้
หวังว่าเนื้อหาจากคอนเทนต์นี้ จะเป็นอีกหนึ่งข้อมูลที่จะช่วยเหลือให้เข้าใจและพยายามดูแลผู้ป่วย โรคซึมเศร้า ให้มากขึ้น
