วันหยุดรวมตามกฎหมายของไทยเยอะกว่าชาวบ้านจริงเหรอ?
|
วันหยุดรวมตามกฎหมายของไทยเยอะกว่าชาวบ้านจริงเหรอ?
 .
หลังจากวันหยุดยาว หลายๆ คนอาจรู้สึกว่าหยุดไม่หนำใจ แต่หลายคนก็อาจรู้สึกว่าโชคดีที่ไทยมีวันหยุดราชการยาวๆ ประเทศอื่นเขาไม่มีกัน และก็ยังดีที่แม้ว่าวันลาพักร้อนของเมืองไทยไม่เยอะ แต่เราก็ยังมี ‘วันหยุดราชการ’ ที่เยอะทดแทน
.
ตรงนี้ เราอยากจะจะแจงข้อมูล ว่าจริงๆ เราไม่ได้มี ‘วันหยุดจริงๆ ตามกฎหมาย’ เยอะอะไรเลย เพราะวันหยุดโดยรวมขั้นต่ำตามกฎหมายของเรา มีเพียง 19 วันเท่านั้น
.
แต่ก่อนอื่น เพื่อความไม่คลาดเคลื่อนในความเข้าใจ เราต้องมีข้อตกลงกันก่อนว่าเรากำลังพูดถึงอะไรกัน
.
โดยทั่วไปในโลกนี้ เวลาจะนับเทียบวันหยุดกันแต่ละประเทศ เขาจะนับวันที่แรงงานลาพักผ่อน (ภาษาทั่วไปมักจะใช้คำว่า ‘ลาพักร้อน’) ได้ตามกฎหมายต่อ 1 ปี กับวันหยุดตามประเพณีที่นายจ้างต้องหยุดให้ต่อ 1 ปี เอาวันหยุดทั้งสองมารวมกันก็จะเป็นวันหยุดที่แรงงาน ‘ทุกคน’ ในประเทศจะได้หยุดขั้นต่ำเท่ากันหมด (ใครจะได้หยุดมากกว่านั้นก็ถือว่าโชคดี แต่เราไม่เอามาคิดในการเปรียบเทียบในระดับกว้างแบบนี้) หยุดน้อยกว่านี้คือนายจ้างทำผิดกฎหมายแรงงาน
.
ซึ่งถ้ามาดูของไทย บทบัญญัติเหล่านี้จะอยู่ใน พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เราจะเห็นว่าของไทยนั้นตามกฎหมายเรานายจ้างต้องให้เราลาพักผ่อนได้ 6 วัน (มาตรา 30) และให้เรามีวันหยุดตามประเพณีได้ขั้นต่ำ 13 วัน (มาตรา 29) รวมกันเลยออกมาเป็น 19 วัน
.
ตรงนี้ข้อสังเกตคือ จริงๆ ‘วันหยุดราชการ’ ของไทย ตอนนี้มันมี 18 วันนะ แต่เราไม่ได้หยุดทั้งหมด บางทีมันก็จะมีวันทับกัน บางทีก็จะตรงเสาร์-อาทิตย์ เอาง่ายๆ สงกรานต์ในปี 2019 วันหยุดคือ 3 วัน 13-15 เมษายน 2019 แต่วันที่ 13-14 ตรงเสาร์-อาทิตย์พอดี ซึ่งโดยทั่วไปเต็มที่นายจ้างก็ชดเชยให้ 1 วัน เป็นหยุดแถมมาวันอังคาร วันพุธกลับไปทำงาน และนี่หมายความว่า ‘วันหยุดราชการ’ ของเราหายไป 1 วันแล้วถูกไหม? นี่แหละเหตุผลที่เราไม่สามารถ เอา ‘วันหยุดราชการ’ ทั้งหมดที่เรามีมานับดิบๆ เป็น ‘วันหยุด’ ของเราได้ แต่เราต้องนับวันหยุดจริงๆ ที่เราได้หยุด ซึ่งก็อย่างที่เล่ามา ตามกฎหมายไทยวันหยุดตามประเพณีพวกนี้ที่นายจ้างต้องหยุดให้เรามันคืออย่างต่ำ 13 วัน
.
ที่นี้คำถามแรกที่คนสงสัยกันคือ วันหยุดตามประเพณีที่ได้หยุดจริงๆ 13 วันเยอะไหม? คำตอบคือ เอาจริงก็กลางๆ คือมันมากกว่าพวกยุโรปตะวันตกส่วนใหญ่แน่ๆ แต่ถ้ามายุโรปใต้ไปจนถึงโลกตะวันออกนี่ ภาพมันจะเป็นอีกแบบ (ใครสนใจอยากได้ภาพกว้างๆ ของวันหยุดทั้งโลกไปดูได้ที่นี่ https://en.wikipedia.org/.../List_of_minimum_annual_leave...)
.
มาดูพวกยุโรปตะวันตกก่อน คือเราจะเห็นว่าวันหยุดตามประเพณีของบ้านเรามากกว่าประเทศพวกนี้จริง แต่มากกว่าไม่เกิน 5 วัน (ที่เรามากกว่าเยอะสุดคืออังกฤษ) แต่วันลาพักผ่อนของพวกเขามากกว่าเราเป็นสิบวัน และบางประเทศที่เขาให้วันหยุดพักผ่อนเยอะๆ มากกว่าเราเกือบ 20 วันด้วยซ้ำ ดังนั้นคงชัดเจนแบบไม่ต้องโต้เถียงอะไรแล้วว่านับรวมกันหมด วันลาพักผ่อน วันหยุดตามประเพณี เราน้อยกว่าเขาชัดๆ
.
ส่วนยุโรปใต้แบบ อิตาลี สเปน โปรตุเกส นี่เอาจริงๆ วันหยุดตามประเพณีพอๆ กับเรา คือราวๆ 11-14 วัน แล้วแต่ประเทศ เข้าใจว่าในสมัยก่อนวันหยุดพักผ่อนของพวกเขาก็น่าจะน้อยกว่าปัจจุบัน แต่ทุกวันนี้ ในประเทศพวกนี้วันลาพักผ่อนของเขาเป็นไปตามกฎหมายของสหภาพยุโรป ซึ่งกำหนดว่านายจ้างต้องให้ลูกจ้างลาพักร้อนได้ปีละอย่างต่ำ 20 วัน ดังนั้นโดยสรุป คำนวณเบ็ดเสร็จแล้ว วันหยุดรวมขั้นต่ำของเขามากกว่าเราเป็นสิบวันแบบชัดๆ เห็นๆ เช่นเดียวกับพวกยุโรปตะวันตก
.
ส่วนโลกตะวันออกนี่ ภาพรวมเราจะเห็นว่าประเทศอย่าง มาเลเซีย ไทย ไต้หวัน และสิงคโปร์ คือจะหยุดรวมๆ ใกล้ๆ กันคือ 20 วัน โดยบ้านเรามีวันลาพักผ่อนตามกฎหมายน้อยที่สุด แต่ได้รับการชดเชยให้วันหยุดรวมเราเท่ากับประเทศอื่นๆ ที่วันหยุดใกล้ๆ กันผ่านวันหยุดตามประเพณีของเรา
.
ซึ่งมองกันแฟร์ๆ เราก็มีวันหยุดระดับกลางๆ ไม่มากไม่น้อย ตามมาตรฐานของภูมิภาค ประเด็นคือมันไม่ได้ ‘เยอะ’ แน่ๆ เพราะ เอาแค่เพื่อนบ้านเราอย่างเมียนมา เขาก็เยอะกว่าเราหน่อยทั้งวันลาพักผ่อน และวันหยุดตามประเพณีที่นายจ้างต้องหยุดให้ตามกฎหมายแล้ว ไม่ต้องไปพูดถึงกัมพูชา วันหยุดตามประเพณีของเขากดไป 27 วัน แค่วันหยุดตามประเพณีของเขาก็เยอะกว่าวันหยุดรวมของเราแล้ว อันนี้น่ะระดับโลกจริง (ตรงนี้คนไทยเราอาจสงสัยว่ากัมพูชาจะหยุดอะไรนักหนา ตอบสั้นๆ คือ เขามีวันหยุดคล้ายๆ เราเป็นพื้นฐาน พวกปีใหม่ สงกรานต์ วันหยุดทางศาสนาพุทธ วันเกิดพระมหากษัตริย์ วันเกิดพระราชินี ไปจนถึงวันรำลึกพระมหากษัตริย์ในอดีตนี่มีเป็นวันหยุดแน่ สิ่งที่เพิ่มมาคือ วันหยุดตามธรรมเนียมเขา อย่างวันผะจุมเบน วันประกาศอิสรภาพ วันรำลึกการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ วันเซ็นสนธิสัญญาสันติภาพ และวันหยุดนานาชาติแบบวันแรงงาน วันสตรีสากล วันเด็กสากล วันสิทธิมนุษยชนเขาก็หยุด)
.
ดังนั้นโปรดจำใหม่ วันหยุดตามประเพณีเราไม่ได้เยอะอย่างที่เข้าใจกัน และถ้าดูละเอียดไปกว่านี้อีกมีราวๆ 20-30 ประเทศเขาหยุดตามประเพณีเยอะกว่าเรา ถ้านับวันที่ ‘หยุดจริงๆ’ ที่ต้องหยุดตามกฎหมายในแต่ละปี
.
ทั้งหมดนี้ทำให้ประเทศเราดูแย่ใช่ไหม? แต่มันคือข้อเท็จจริง และจริงๆ เราทุกคนในฐานะคนทำงานควรจะตระหนักว่าสิทธิแรงงานเราถือว่าด้อยกว่าชาวบ้านจริงๆ (ส่วนทำไมด้อยกว่านี่ต้องเล่ายาว ต้องไว้โอกาสอื่น เพราะเราต้องเข้าใจด้วยว่าทำไมสิทธิแรงงานบางประเทศถึงแข็งแรงมาก)
.
ทั้งนี้ทั้งนั้น ถ้าอยากดู ‘ประเทศที่ด้อยกว่า’ ในเชิงวันหยุด (แบบแย่กว่าจริงๆ ไม่ใช่แย่เราคิดไปเองโดยไม่ดูข้อมูล) ให้เรารู้สึกดีอยู่บ้าง ก็อยากให้หันไปดูที่อเมริกา อเมริกานี่ระดับประเทศ (คือระดับรัฐบาลกลาง) ไม่มีกฎหมายกำหนดทั้งวันลาพักผ่อนขั้นต่ำ และวันหยุดตามประเพณี กฎหมายพวกนี้ทั้งหมดขึ้นอยู่กับรัฐแต่ละรัฐ ซึ่งโดยเฉลี่ย คนอเมริกันได้วันลาพักผ่อนราวๆ 10 วัน และวันหยุดตามประเพณีราวๆ 8 วัน ซึ่งก็จะเห็นว่ามันพอๆ กับบ้านเรา ดังนั้นไม่แปลกที่คนเคยไปทำงานอเมริกาจะรู้สึกว่า “เขาก็ไม่ได้หยุดมากกว่าเรา” แต่ประเด็นคือ นี่มันน้อยในมาตรฐานโลก และอเมริกาก็มักจะถูกวิจารณ์จากฝั่งยุโรปตลอดว่าเป็นประเทศที่วันหยุดน้อย ซึ่งผิดกับมาตรฐานประเทศที่ ‘พัฒนา’ ระดับเดียวกันประเทศอื่นๆ (และจริงๆ สิงคโปร์ที่เศรษฐกิจไปไกลมากแล้ว แต่วันหยุดยังพอๆ กับบ้านเราก็ถูกวิจารณ์ทำนองเดียวกันกับที่อเมริกาโดน)
.
หวังว่าทั้งหมดนี้จะทำให้หลายๆ ท่านหายสงสัยเรื่อง ‘วันหยุด’ ของเราว่ามันมากหรือมันน้อยอย่างไร
.
|
